9000 Yıllık Yerleşim Yeri: Efes
Antik bir Yunan kenti olan Efes İzmir’in Selçuklu ilçesinde yer almaktadır. Kuruluş dönemi Cilalı Taş Devri zamanlarına dayanmaktadır. 1994 yılında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesinde iken 2015 yılında Dünya Miras Listesine eklenmiştir.
Efes; Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi, Antik Kenti ve Meryem Ana Evi olmak üzere 4 yapıtaşından meydana gelmektedir. Antik çağın önemli eserlerinden biri olan Efes yaklaşık olarak 9000 yıl yerleşim yeri olmuştur. Ayrıca tarihin tüm sahnelerinde Efes önemli bir ticaret, kültür merkezi olurken değerli bir liman kenti özelliği göstermiştir.
Tarih öncesi dönemlerden itibaren Helenistik, Roma, Doğu Roma, Beylikler ve Osmanlı dönemine ev sahipliği yapmıştır. Her döneme ait eşsiz mimari özellik ve kent planlaması örneği gösteren Efes, kentleşmeye, mimari ve din unsurlarına ışık tutmuştur.
Hıristiyanların Hac yeri olarak kabul ettikleri Meryem Ana Evi, Hz. Meryem’in İsa’nın annesi kabul edildiği yer olarak bilinen Meryem Kilisesi, Antik dönemin 7 harikası olarak nitelendirilen Artemision kültür merkezi ve Beylikler dönemine ait İslam yapıları ile günümüzde hala önemini yitirmemiştir.
Efes içerisine yer alan mimari yapılar
Artemis Tapınağı; Dünyanın 7 harikasından biridir. Mermerden inşa edilen bu yapı Lidya Kralı Croesus tarafından yaptırılmıştır. Günümüzde tapınağa ait yalnızca birkaç mermer blok kalmıştır.
Celsus Kütüphanesi; roma döneminde inşa edilmiş bu yapı kütüphane ve ayrıca mezar anıt görevi üstlenmiştir. 106 yılında Efes valisi Celsus’un ölümü üzerine oğlu tarafından mezar anıtı olarak yaptırılmıştır.
Meryem Ana Evi; Hz İsa’nın annesi Hz Meryem’in son zamanlarında kaldığı yer olarak bilinen bu yapı Hristiyanların Hac yeri ve Papaların ziyaret durağıdır.
Ashab-ı Kehf; Roma döneminde putpereslerin eziyetlerinden kaçan 7 hristiyan gencin sığındığı mağaradır.
İsa Bey Cami; 1374 yılında Aydınoğullarında İsa Bey tarafından yaptırılmıştır. Anadolu cami mimarisinin ilk örneklerini sergileyen yapıdır. 19.yy da kervansaray olarak kullanılmıştır.
